گرمای کره زمین و مدیریت نامناسب آب وسدسازی های بی رویه در خشکی اقلیم فارس موثربوده است

شیراز- ایرنا - اقلیم شناس و پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان فارس بر لزوم اصلاح فرایند مدیریت منابع آب دراستان فارس تاکید کرد و بیان داشت:مدیریت نامناسب آب و سدسازی های بی رویه عامل تاثیرگذار در خشکی اقلیم استان فارس و کم بارشی هاست.

دکتر غلامرضا قهاری شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه بحران آب در جامعه ما بسیار جدی است گفت: این عوامل در کنار عواملی مانند حفر چاه های عمیق وتغییردر کاربری اراضی،بحران آب و کم بارشی ها را تشدید کرده است .
وی بیان کرد: متاسفانه هنوز تصور دقیقی از این بحران در بین مردم و حتی مسئولان وجود ندارد،عوامل زیادی در بروز مشکلات کنونی آب در استان فارس وجود دارد ، برخی از آنها نظیر افزایش سریع جمعیت ، مهاجرت و گسترش شهرنشینی و کشاورزی نامناسب مشهود است و برخی نیز مانند وجود آب و انرژی ارزان ، ساختار نامناسب مدیریت آب ، سدسازی بی رویه و تغییرات اقلیمی تاثیر بیشتری بر وضعیت آب در کشور و در استان فارس داشته است .
اقلیم شناس و پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان فارس با بیان تعریفی جامع از اقلیم و تغییرات آن اضافه کرد: اقلیم سامانه ای است که از تاثیر خرده سامانه هایی نظیر آب و هوا و محیط زیست ، سطح خشکی ها و فرایندهای متداخل با آن ها تشکیل می شود ، هرگونه تغییر در موازنه انرژی بین اجزای این سامانه منجر به واکنش سامانه اقلیمی می شود .
قهاری ادامه داد: در این میان عوامل خارجی نظیر تغییر در بیلان انرژی خورشیدی ، تغییر در پارامترهای حرکت مداری زمین و آتشفشان ها و همچنین عوامل انسانی مانند افزایش گاز های گلخانه ای ، کاهش پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی ، بیابان زایی ، دستکاری سطوح از طریق سد سازی و عوامل دیگر باعث بروز تغییرات در نوسانات فرایند های جوی ، اقیانوسی می شود که امروزه به نام تغییر اقلیم از آن یاد شده است .
این پژوهشگر و اقلیم شناس اضافه کرد: تغییر اقلیم اثر خود را به صورت افزایش گرمایش جریانی و تغییردرنوع ، مکان و زمان بارش ها نشان می دهد، تغییر در نوع توزیع منابع آب عواقب ناخوشایندی دارد ، عواقبی که برخی از آنها مانند تاثیر بر محصولات کشاورزی ، بالا آمدن آب سطح دریاها ، تشدید فرایندهای غیر طبیعی اقلیمی و افزایش پسامد سیل و خشکسالی ، تخریب زیست بوم ها ، تخریب کاربری اراضی ، خشک شدن تالابها ، و دریاچه ها ، نابودی گونه های گیاهی و جانوری ، بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی ، و مهاجرت به شهرها و حاشیه نشینی و مسایلی نظیر فقر ، ایجاد شغل های کاذب ، بزهکاری و نارضایتی عمومی را ما هم اکنون داریم، این ها گوشه ای از نتایج تغییرات اقلیمی است .
اقلیم شناس و پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان فارس در ادامه گفت : خشکسالی های استان فارس را می توان از منظر خشکسالی اقتصادی ، اجتماعی نگریست و این نوع خشکسالی از دیگر خشکسالی های شناخته شده مانند خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی و کشاورزی خطرناکتر است ، زیرا به جای فکر چاره برای کنترل بحران به تشدید آن کمک می شود در این نوع خشکسالی که ما به دچار هستیم ، به سمت استفاده بیشتر از منابع آبهای زیرزمینی رو آورده می شود .
قهاری گفت:متاسفانه به جای فرهنگ سازی درست مصرف آب ، استفاده از مدیریت ریسک به جای مدیریت بحران ،ایجاد کشاورزی کارا و برنامه ریزی صحیح در زمینه آب های سطحی و زیر زمینی ، مدیران در این شرایط به دنبال طرح های غیر اقتصادی مانند انتقال آب از دریا ، بهبود کیفیت آب شور دریا از طریق دستگاه های آب شیرین کن و استفاده از آب های ژرف هستند.
وی گفت:در شرایط فعلی خشکسالی ، الگوی مصرف صحیح آن است که از آب های سطحی و زیر زمینی با اجرای عملیات ارزان ، آسان و کارا نظیر عملیات آبخیز داری و آبخوان داری بیشتر مراقبت کنیم ، این عملیات می تواند تسکینی بر مدیریت ناصحیح زمان های قبل باشد .
این اقلیم شناس و پژوهشگر افزود: عدم برنامه ریزی صحیح در بخش منابع آب می تواند اختلافات و درگیری های فراگیر آب را در شهرها و روستاها و مناطق مختلف ایجادو جنگ نفت را به جنگ آب تبدیل کند و آن زمان است که ما باید نفت بدهیم و آب بگیریم .
وی اضافه کرد : بر اساس پژوهش های دانشگاه استنفورد که مستندات آن موجود است اقلیم کشورمان تا سال 2040 از منطقه نیمه خشک به سمت منطقه خشک پیش می رود، خشکی وضعیت ذاتی منطقه ما می شود و این از خشکسالی بسیار خطرناک تر است .
مصاحبه از : نیکنام خشنودی ** انتشاردهنده:‌غلامرضا مالک زاده